De invloed van romantische films op ons liefdesleven

Een onverwachte ontmoeting, een spannende eerste date, soms nog een heldendaad tussendoor, maar uiteindelijk leven ze samen nog lang en gelukkig. De één nog knapper dan de ander. De perfecte relatie. En jij zit thuis. In je eentje op de bank. Omdat je partner geen zin had om mee te kijken.

De onherroepelijke invloed van media

Steeds maar weer wordt duidelijker hoeveel invloed de media hebben op het zelfbeeld van jongeren. Ruim een derde van de meisjes wil dunner zijn. Meer dan de helft van alle jongeren bewerkt zijn of haar eigen foto voordat ze deze online zetten. Hoe meer media jongeren zien, hoe meer ze aan zichzelf willen veranderen. 62% van de jongeren denkt dat bijna alle foto’s in bladen en reclames zijn gefotoshopt. Maar opleiding maakt iets uit: hoe hoger de opleiding, hoe kritischer jongeren tegenover media staan en hoe zelfverzekerder ze meestal zijn.

Geldt deze invloed ook voor romantische films? Zorgen de films voor onrealistisch hoge verwachtingen in de liefde? Of is het kijken naar romantische komedies onschuldig tijdverdrijf, dat soms zelfs nog leuke ideeën en een relatieboost teweegbrengt?

Betekenisvolle invloed op ons liefdesleven

Er is al veel onderzoek gedaan naar het oorzakelijk verband tussen het kijken van romantische films en de manier hoe stellen met elkaar omgaan en hun relatie beleven. Vaak wordt gezegd dat films onze idealen en verwachtingspatronen kunnen beïnvloeden. Joeri Naanai, freelance journalist bij de Gazet van Antwerpen, ging erover in gesprek met mediapsycholoog Mischa Coster. Die geeft aan dat er geen eenduidige conclusie te trekken valt. “Veel hangt af van de persoonlijkheid van de kijker en de manier waarop hij of zij met de film omgaat.” Maar, zo zegt hij, het is in ieder geval zeker zo dat romantische films een betekenisvolle invloed kunnen hebben op ons liefdesleven.

Ook de Britse psycholoog

samen film kijken

en onderzoeker dr. Bjarne Holmes bestudeerde de invloed van romantische films op relaties. Hij benadrukt dat veel mensen wel weten dat de perfecte relatie niet bestaat, maar dat ze zich meer laten beïnvloeden door de beelden dan dat ze zich realiseren.

De invloed van films op onze hormonen

Professior dr. Oliver Schultheiss toonde in psychofysiologisch onderzoek in 2004 aan dat films zelfs onze hormoonspiegel kunnen beïnvloeden.

Tijdens het onderzoek liet hij de eerste groep proefpersonen naar een neutrale documentaire over het Amazoneregenwoud kijken. De nulmeting. Hun hormoonspiegel veranderde niet.

Een tweede groep deelnemers keek naar een romantische scène uit de film The Bridges of Madison County. Wat bleek? Het progesterongehalte van de mensen in deze groep steeg direct met een gemiddelde van tien procent. Progesteron is een vrouwelijk geslachtshormoon. Het werkt angstverlagend en draagt bij tot gevoelens van empathie en intimiteit. Het hormoon wordt in grotere hoeveelheden bij een zwangerschap geproduceerd, waardoor significante hoeveelheden progesteron alleen bij vrouwen voorkomen.

Bewezen: Mannen zijn even gevoelig voor romantische films als vrouwen.

Maar ook mannen maken het aan. En ook bij de mannelijke deelnemers steeg het progestersongehalte met tien procent. Mannen zijn dus even gevoelig voor romantisch films als vrouwen! Bij de mannen daalde daarnaast het mannelijk hormoon testosteron sterk tijdens het kijken naar de romantische scène. Bij vrouwen bleef het testosterongehalte stabiel.

Testosteron is een hormoon dat samenhangt met angst en agressie. Hoe hard ze zelf ook soms het tegendeel willen bewijzen, onderzoek toont aan dat mannen echt wat zachter worden tijdens het kijken naar een romantische scène.

Een derde groep proefpersonen van het onderzoek keek naar een gewelddadige scène uit The Godfather II. Hierbij steeg het testosteronniveau van de mannen. Bij sommige zelfs met dertig procent. Bij de meeste vrouwen daalde het testosteronniveau juist. Je zou dus kunnen zeggen dat mannen die een gewelddadige scène kijken wat actiever en assertiever worden. Voor vrouwen werkt dit eerder averechts. Die worden wat meer teruggetrokken tijdens het kijken naar een gewelddadige scène.

De invloed van films op onze relatie-ideeën

romantische films

In het ‘Family and Personal Relationships Laboratory’ in Edinburgh, wordt onderzoek gedaan naar relaties en methodes voor relatietherapie. In hun eigen relatiepraktijk zagen zij dat veel problemen van stellen voortkwamen uit misvattingen over liefde en romantiek, zoals vertoond in Hollywood films. Dit was reden om een studie uit te voeren met 40 romantische Hollywood films die uitkwamen tussen 1995 en 2005.

“Relatietherapeuten zien vaak misvattingen bij hun cliënten. Bijvoorbeeld dat als je partner écht van je houdt, hij of zij weet wat je nodig hebt zonder dat je dat hoeft te zeggen. Of dat je zielsverwant is voorbestemd.” Dr. Bjarne Holmes en zijn team voerden een grootschalige contentanalyse uit van romantische komedies. Ze vonden dat het precies deze ideeën waren die werden getoond in de films. De onderzoekers lieten een groep van 130 studenten de romantische komedie Serendipity kijken. Een andere groep keek een dramafilm van David Lynch. De kijkers van de romantische komedie waren daarna meer geneigd om in het lot en zielsverwanten te geloven, dan de andere groep. Hoewel dit een relatief klein onderzoek was, geeft het toch een indicatie van de effecten van romantische komedies.

Onredelijke projecties

Mischa Coster legt uit hoe romantische films vaak tot misverstanden kunnen leiden. Vooral kijkers die moeite hebben met het scheiden van realiteit en fictie, projecteren het onrealistische relatiebeeld uit de films vaak op hun eigen relatie. Ze hebben vooral de neiging om dit te doen als het even wat minder gaat in hun relatie. Het ideaalbeeld in de film leidt vaak tot ongenuanceerde conclusies en stereotype vooroordelen. Coster: “Liefde op het eerste gezicht, eeuwige liefde en tomeloze passie zijn typische bestanddelen van de doorsnee romantische film. Daar kan je als doodgewoon koppel onmogelijk mee concurreren.” Door je te laten geloven in die ene voorbestemde liefde, voelen filmkijkers zich na een film vaak teleurgesteld en alleen als ze beseffen dat het er in het echte leven niet zo aan toe gaat.

Catalysator of uitlaatklep?

Mary-Lou Galician, hoofd Media Analyse op de school voor Journalistiek en Massacommunicatie in Arizona, vond al in de jaren 90 gelijke resultaten als die van Holmes. Maar, zegt ze, het onderzoeken van bewuste en onbewuste romantische motivatie is een moeilijk proces, en de rol van films is onzeker. Kijk maar naar de voortdurende discussie over de al dan niet schadelijke effecten van gewelddadige films: sommige onderzoekers beweren wat het agressie aanwakkert, andere beargumenteren dat ‘gesimuleerd geweld’ een veilige uitlaatklep biedt voor menselijke agressie. Op een zelfde manier zou je ook van twee kanten naar romantische films kunnen kijken.

De realiteit in films

Uit onderzoek van wetenschapper Veronica Hefner, blijkt juist dat het wel meevalt met de onrealistische beelden uit romantische films. Zij deden onderzoek naar de 52 meest succesvolle romantische komedies tussen 1998 en 2008. Het meest voorkomende idealistische thema was de opvatting dat liefde alles kan overwinnen.

Het meest voorkomende idealistische thema in films is dat liefde alles kan overwinnen.

Daarnaast komt het idee van zielsverwanten in het merendeel van de films voor. Maar ook realistische ideeën zijn veelvoorkomend. Bijvoorbeeld dat een relatie hard werken is. De onderzoekers benadrukken dat de reden waarom mensen een film kijken ook een belangrijke rol speelt. Mensen die romantische komedies keken om meer te weten te komen over liefde en relaties, hadden vaker idealistische ideeën over romantiek.

De positieve invloed

filmkaartje liefde

Er zijn ook genoeg psychologen die de mogelijk positieve effecten van romantische films benadrukken. Volgens Coster is een romantische film bijvoorbeeld een goede setting voor een (eerste) date. De gedeelde kijkervaring kan lichamelijk en mentaal een positieve invloed hebben op de amoureuze dynamiek. En ook relatietherapeur Phillip Hodson wil de positieve kant van romantische films belichten. Hij erkent dat romantische komedies voor problemen kunnen zorgen bij stellen die voorbij de eerste paar euforische jaren van een relatie zijn. Maar hij benadrukt dat de films ook een bron van hoop en inspiratie zijn voor mensen zonder een relatie. En die hoop is hoognodig, zegt hij. “We hebben verhalen nodig die ons helpen om te gaan met harde realiteiten. Idealisme is nodig. Het kan ons ervan overtuigen dat – hoe lelijk of saai we ook zijn – er ergens iemand voor ons is. En weet je wat? Die is er ook! Loop door een winkelcentrum en je ziet de meeste bijzondere koppels. We hebben allemaal hoop nodig in ons even. En Hollywood geeft ons die hoop.”

Kritisch zwijmelen

Onderzoekers zeggen niet dat mensen niet meer naar romantische films moeten kijken. Maar ze adviseren wel om met een meer kritische blik naar de boodschap van de film te kijken.

Zo adviseert Mary-Lou Galician mensen om voorzichtig te zijn met het kijken naar te veel romantische komedies. “Je moet je ervan bewust blijven dat zulke films problemen zouden kunnen veroorzaken in je eigen relaties.”

Coster denkt dat relativeringsvermogen belangrijk is om niet alles uit de film op je eigen situatie te betrekken. Zeker als je al even bij elkaar bent en elkaars gebreken kent. Als je de film op een genuanceerde, constructieve manier gebruikt, en met elkaar in gesprek gaat over het verhaal, kan een romantische film je relatie wel degelijk op een positieve manier beïnvloeden.

filmscene it was always you

Bronnen

  • Kraaijvanger, C. (2013). Romantische komedies kijken, is zo slecht nog niet voor uw relatie. https://www.scientias.nl/romantische-komedies-kijken-is-zo-slecht-nog-niet-voor-uw-relatie/
  • Harrell, E. (2008). Are Romantic Movies Bad For You?
    http://content.time.com/time/health/article/0,8599,1868389,00.html
  • Naanai, J. (2011). Prikkel of doodsteek? Zijn romantische films gevaarlijk voor uw relatie?
    http://www.mischacoster.com/2011-01/psychology/interview-in-psychologies-magazine-be-over-romantische-films/
  • Duimel, M. (2009). ‘(On)bewerkt beroemd’ uitgevoerd door Mijn Kind Online en Mediawijzer.net
    https://www.kennisnet.nl/mijnkindonline/files/Onderzoeksrapport_Onbewerkt_beroemd.pdf
  • Redactie Gezondheidsnet (2008). Romantische films slecht voor relatie.
    https://www.gezondheidsnet.nl/relatieproblemen/romantische-films-slecht-voor-relatie
Scroll naar boven
Cartoon verliefd jongen en meisje

Jouw slagingskans?

Benieuwd naar jouw kans om een partner te vinden? Doe de test en ontvang de uitslag gratis en vrijblijvend in je mailbox.