Elke keer gaat het mis op het moment dat het serieuzer wordt met een nieuwe liefde. Je blokkeert, krijgt een onverklaarbaar paniekgevoel en neemt automatisch afstand. De verliefdheid die je net nog voelde, is plotseling verdwenen.
Net als bij verlatingsangst, hebben de meeste mensen enige mate van bindingsangst. Het is de angst om een verbintenis aan te gaan. Ook frustratie over het niet in staat zijn verder te gaan en schuldgevoelens over het pijn doen van de ander komen hierbij veel voor.
Soms besef je niet dat jouw terugkomende problemen in de liefde worden veroorzaakt door bindingsangst. Hoe herken je het bij jezelf? Hoe weet je of je partner bindingsangst heeft? En wat kun je ertegen doen?
Inhoudsopgave
- Plotseling niet meer verliefd
- Risico durven nemen voor de liefde
- Oorzaken van bindingsangst
- Signalen die op bindingsangst kunnen wijzen
- Wat kun je doen tegen bindingsangst?
- Een partner met bindingsangst herkennen
- Wat kun je doen als je partner bindingsangst heeft?
- Laat angst jouw geluk in de liefde niet in de weg staan
- Bronnen
Plotseling niet meer verliefd
De plotselinge overgang van verliefdheid naar benauwdheid wordt veroorzaakt door een gebeurtenis die de bindingsangst activeert. Een ‘trigger’. Dit is meestal een gebeurtenis waarbij de ander emotioneel dichtbij komt. Stresshormoon cortisol overstemt dan de hormonen die vrijkomen bij verliefdheid.
Normaal gesproken kunnen verliefdheidshormonen niet in één klap weg zijn. De plotselinge afwezigheid van verliefdheid is dus een aanwijzing voor bindingsangst.
wijst op bindingsangst.
Bij bindingsangst worden intimiteit en nabijheid al snel als een verlies van onafhankelijkheid (autonomie) gezien. De angst om vrijheid en controle te verliezen, overheerst. De kleinste toenadering van de ander kan al als verstikkend worden ervaren.
Om dit vervelende gevoel kwijt te raken, zijn mensen met bindingsangst altijd bezig om afstand te creëren. Ze geven een beginnende relatie geen kans of investeren niet in een relatie.
Sommigen hoppen van relatie naar relatie, altijd op zoek naar ‘de ware’. Anderen hebben een relatie, maar bewaren altijd een afstand tot hun partner. En dan zijn er nog de eeuwige vrijgezellen. Zij willen zich niet binden en lijken hier vrede mee te hebben.
In feite komt bindingsangst neer op een gebrek aan zelfvertrouwen en angst om verlaten te worden. Hiermee gaat het dus om dezelfde angsten als bij verlatingsangst.
Risico durven nemen voor de liefde
Voldoende zelfvertrouwen is nodig om een relatie aan te gaan.
Een nieuwe relatie is altijd een risico. Niemand kan nou eenmaal in de toekomst kijken. Er is een risico dat je tijd en energie stopt in een relatie die niet blijkt te werken. Ook kun je in de liefde gekwetst worden en is er altijd een kans op liefdesverdriet. Maar we moeten erop vertrouwen dat we hier wel weer overheen zouden komen. Dit vertrouwen is nodig om de liefde een kans te geven. Je moet een risico durven nemen.
Mensen met bindingsangst nemen dit risico liever niet. Ze hebben er geen vertrouwen in dat ze sterk genoeg zijn om eroverheen te komen als een relatie mislukt. Bindingsangst is dus eigenlijk een beschermingsmechanisme tegen de angst om verlaten te worden.
Maar dat het te maken heeft met zelfvertrouwen, de angst om te falen of verlaten te worden, hebben mensen met bindingsangst vaak niet door. Op bewust niveau overheerst het sterke verlangen naar vrijheid. ‘De vrijheid niet willen kwijtraken’; daar ligt het aan, denken ze.
Oorzaken van bindingsangst
De angst om zich aan iemand te binden kan verschillende oorzaken hebben. Vaak ontstaat deze al als je je als baby bindt (“hecht”) aan je ouders of verzorgers. Door o.a. aanraking en stemgeluid leert een baby om in de vertrouwde omgeving van een veilig persoon de stof oxytocine aan te maken. Dit is een stof die ervoor zorgt dat je je veilig voelt bij iemand en stelt je in staat om als sociaal wezen te functioneren.
Deze hechting is iets wat in de kindertijd moet ontstaan, maar gaat niet bij iedereen goed. Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat je opgroeit in een omgeving met weinig warmte en vertrouwen. Ook een afwezige ouder of een scheiding kan van invloed zijn. Hierdoor kan een ‘onveilige hechting’ ontstaan: je hebt geleerd dat je niet op een ander kunt vertrouwen.
Bindingsangst kan ook later ontstaan. Bijvoorbeeld door een ongezonde of onveilige relatie, een partner die vreemd is gegaan, het overlijden van een dierbare of een moeilijke scheiding.
Tenslotte kan de angst om je te binden ook voortkomen uit keuzestress. De komst van datingapps heeft dit versterkt. Er zijn zoveel mogelijke partners om uit te kiezen waardoor sommige mensen bang zijn om zich aan iemand te binden. Want met de keuze voor iemand, vallen alle andere opties weg.
Factoren die bindingsangst kunnen veroorzaken
- Een onveilige jeugd
- Gecompliceerde familie dynamiek
- Traumatische ervaringen of misbruik
- Een pijnlijke relatie of scheiding
- Verlies van een dierbare
- Een gebrek aan zelfvertrouwen
- Faalangst
- Angst om gekwetst te worden
- Angst om verlaten te worden
- Angst om de verkeerde partner te kiezen
Het kan zijn dat je niet weet dat jouw moeilijkheden op liefdesgebied worden veroorzaakt door bindingsangst. Herken je onderstaande patronen bij jezelf? Dan zou er bij jou sprake kunnen zijn van bindingsangst.
Misschien heb jij last van bindingsangst als je …
- … niemand goed of leuk genoeg vindt.
- … niet serieus wilt daten.
- … relaties als verstikkend ervaart.
- … moeite hebt om een partner te vertrouwen.
- … niet denkt aan de toekomst van de relatie.
- … veel twijfelt over de relatie.
- … geen emotionele verbinding voelt.
- … je meer focust op lust.
- … geen plannen wilt maken terwijl je wel interesse hebt in de ander.
- … ongemak, paniek of benauwdheid ervaart als je partner in de relatie investeert.
Wat kun je doen tegen bindingsangst?
De angst bij jezelf herkennen en erkennen is de eerste stap. De volgende stap is op zoek gaan naar de oorzaak. Waar komt de angst om je aan iemand te binden vandaan? Probeer patronen te vinden. Wanneer gaat het elke keer mis in een nieuwe relatie?
Vervolgens kun je deze patronen, samen met je nieuwe partner, stap voor stap doorbreken.
Vertrouw op de nieuwe ervaringen die je opdoet met je nieuwe partner.
Accepteer dat de angst er is en praat erover
Blijf je niet verzetten tegen de angst, maar leg jezelf ook geen dingen op. Praat erover met je partner. Leg uit wat je voelt voor de ander, waar je bang voor bent en (indien mogelijk) waar deze angst vandaan komt. Vertel wat je nodig hebt.
Achterhaal waar jouw bindingsangst vandaan komt
Hoewel het soms moeilijk is om na te gaan waar de angst vandaan komt, is het raadzaam op zoek te gaan naar de oorzaak van jouw angst. Sluit gebeurtenissen uit het verleden af en vertrouw op nieuwe ervaringen met een nieuwe partner.
Relativeer
Besef dat iedereen een bepaalde mate van bindingsangst heeft en dat je een risico moet durven nemen voor de liefde.
Werk aan je zelfvertrouwen
Doe dingen waar je vrolijk van wordt en energie van krijgt. Ga uit van het positieve in jezelf en in de relatie.
Vertel je partner wat je leuk aan hem/haar vindt
Door het hardop te zeggen, bevestig je voor jezelf dat je de ander leuk vindt en oefen je je kwetsbaar op te stellen en gevoelens te delen. Daarnaast weet je partner zo dat je hem/haar echt leuk vindt en is het hierdoor makkelijker om jou meer tijd te geven.
Oefen met verbinding
Om je bindingsangst te verminderen, is het belangrijk dat je jezelf niet teveel druk oplegt. Neem kleine stapjes in de relatie. Ontmoet bijvoorbeeld eerst een vriend(in), dan een broer of zus en daarna pas de ouders of kinderen van je partner.
Of neem eerst een la in de kast van je partner in gebruik voordat je bij hem/haar intrekt.
Andere stapjes richting verbinding zijn:
- Handen vasthouden in een publieke ruimte of bij mensen die je kent.
- Praten over activiteiten die je samen zou willen doen in verschillende seizoenen (en ervaar hoe dat voelt).
- Een nacht samen doorbrengen.
- Een weekend samen doorbrengen net buiten je woonplaats.
- Samen plannen maken voor over een week, 2 weken en tenslotte een maand vooruit.
- Je voorstellen hoe het is om samen ergens te wonen als je langs huizen wandelt.
- Samen naar huizen op Funda kijken, en daarna samen een keer een huis bezichtigen.
Praat er meteen met je partner over als er angstgevoelens naar boven komen bij het uitvoeren van bovenstaande stappen.
Ga in gesprek met psycholoog of therapeut
Een psycholoog of therapeut kan je helpen te onderzoeken waar de bindingsangst bij jou vandaan komt. Soms lucht het al op als je af en toe een gesprek voert met een professional. In therapiesessies – alleen of in een groep – kun je gericht werken aan het verminderen van jouw angsten. Ook kun je je met een therapeut richten op wat je kunt doen op het moment dat je de angst voelt opkomen.
Een bewezen effectieve therapievorm is Cognitieve Gedragstherapie (CGT). Hierbij onderzoek en ervaar je je gevoelens in bepaalde situaties en leer je hoe je gedachten en gedrag kunt veranderen.
Een andere mogelijkheid is relatietherapie, een therapie die je samen met je partner volgt. In bijvoorbeeld systeemtherapie of Emotionally Focused Therapy (EFT) staan gedrag- en communicatiepatronen – en daarbij behorende emoties – tussen twee partners centraal. Een relatietherapeut kan jou en je partner helpen patronen te doorbreken en een sterkere relatie te ontwikkelen.
Een partner met bindingsangst herkennen
Er zijn verschillende tekenen die erop kunnen wijzen dat je partner last heeft van bindingsangst. Maar let op: als je iets in je partner herkent, hoeft dit niet direct te betekenen dat hij/zij moeite heeft om zich te binden. Er kunnen ook andere redenen zijn voor dit gedrag. In alle gevallen geldt: vraag ernaar en praat erover.
Je partner investeert niet in jou of de relatie
Een gebrek aan toewijding en investering in de relatie kan zich op veel manieren uiten. Zo kan het zijn dat je partner al jouw vrienden kent, maar hij/zij jou nooit voorstelt aan die van hem/haar.
Ook als je partner heel veel (sterke) verhalen vertelt, maar niet over emoties, moeilijkheden of het dagelijks leven wil praten, kan dat wijzen op een gebrek aan interesse in een hechtere band.
Reageert je partner altijd enthousiast op het voorstel om samen weg te gaan, maar kan hij/zij uiteindelijk nooit? Onthoud dat het mogelijk is dat je partner wel graag bij je is, maar moeite kan hebben met de mate van binding die hiermee gepaard gaat.
Je partner wil niet over de toekomst van de relatie praten
Als je een tijdje aan het daten bent, kun je toe zijn aan de volgende stap in de relatie. Iemand met bindingsangst kan er veel moeite mee hebben om het hierover te hebben. Hij/zij zal van onderwerp veranderen, het gesprek vermijden of vage antwoorden geven zoals “Laten we het gewoon leuk hebben zonder het een naam te geven.” Ook het verbreken van contact kan een (paniek)reactie zijn op het gesprek.
Je partner heeft moeite met openstellen en gevoelens delen
Emotionele kwetsbaarheid leidt ertoe dat mensen dichter bij elkaar komen. In een gezonde relatie leer je steeds meer van elkaar: van je verleden, kindertijd, toekomstplannen en levensinstelling tot je emoties en gevoelens voor elkaar. Iemand met bindingsangst vindt het moeilijk om zulke dingen te delen. Zelfs na maanden daten. Gesprekken blijven vaak luchtig en oppervlakkig.
Je partner betrekt jou niet in zijn/haar toekomstplannen
Mensen met bindingsangst hebben snel het gevoel gevangen te zitten. Zelfs als het voor jouw gevoel serieuzer wordt na een langere tijd daten, kan bindingsangst ervoor zorgen dat je partner alleen maar vakanties blijft plannen waarvoor jij niet wordt uitgenodigd. Of maar blijft praten over het eenpersoons droom appartement in de stad. Het kan dat iemand nog niet goed heeft nagedacht over een serieuze relatie. Maar het kan ook zo zijn dat iemand nog niet klaar is om zich te binden.
Je partner antwoordt dagenlang niet op berichten en telefoontjes
Het hoeft niks te betekenen als iemand niet meteen reageert op een berichtje. Ook is het normaal als iemand niet reageert door bezigheden, werk of andere activiteiten. Maar als iemand consequent niet op jouw berichtjes reageert en niet terugbelt, kan het zijn dat iemand het moeilijk vindt om zich te binden. Zeker als je niks meer hoort op het moment dat jullie plannen aan het maken waren voor een afspraak of weekendje weg.
Wat kun je doen als je partner bindingsangst heeft?
- Geef je partner de gelegenheid om het gesprek aan te gaan.
- Vraag wat je partner nodig heeft.
- Help hem/haar te achterhalen waar de angst vandaan komt.
- Zet je partner niet onder druk.
- Geef je partner de mogelijkheid een gezonde relatie te ervaren
Heeft je partner bijvoorbeeld een vervelende ervaring met een opdringerige ex? Geef hem/haar dan letterlijk de ruimte. - Geef je partner de tijd.
Laat het initiatief van hem/haar komen.
Laat angst jouw geluk in de liefde niet in de weg staan
Bindingsangst betekent niet dat er geen behoefte is aan liefde. Laat de angst jouw geluk in de liefde niet in de weg staan. Maar neem de tijd.
Voor advies of een gesprek kun je altijd vrijblijvend contact opnemen met onze consulenten of matchmakers.
Heb je het gevoel dat jij klaar bent voor de liefde? Doe dan de slagingskanstest en kijk hoe groot de kans is dat jij jouw liefde vindt bij PartnerSelect.
Meteen inschrijven? Dat kan natuurlijk ook.
Bronnen
- De Kock D. & Vergeer A. (2020). Hoe kan je omgaan met de bindingsangst van je partner? https://www.365dagensuccesvol.nl/nl/nieuws/hoe-ga-je-om-met-een-psychiatrische-aandoening-van-je-kind/
- Stefanie Stahl (2015). Bindingsangst herkennen en overwinnen. https://libris.nl/BookInfo/GetSample?guid=91e657f3-7ab9-4f34-9609-7c8f235baa07
- Tim Veninga (2021). 7 Belangrijke Dingen Over Verlatingsangst & Bindingsangst https://mannengeheim.nl/verlatingsangst-en-bindingsangst/
- Tim Veninga (2021). 17 Tips Om Bindingsangst Voorgoed Te Overwinnen
- https://www.parnassiagroep.nl/uw-probleem/ontwikkelingsstoornis/verlatingsangst
- https://www.betekenis-definitie.nl/Autonomie
- https://npokennis.nl/story/341/wat-is-bindingsangst?at_medium=sl&at_campaign=ntr_npo_kennis_stories&at_platform=google
- https://www.encyclo.nl/begrip/bindingsangst
- https://www.encyclo.nl/begrip/faalangst
- https://www.bindingsangstverlatingsangst.com/verlatingsangst/verlatingsangst-volwassenen/
- https://www.healthline.com/health/mental-health/abandonment-issues#outlook
- https://www.healthline.com/health/fear-of-commitment#in-yourself
- https://singlecoaching.nl/bindingsangst-of-niet-verliefd/
- https://singlecoaching.nl/verlatingsangst-symptomen-oplossing
